|
|
Wat is het? Hoe ontstaat het?
Wintertenen (winterhanden, wintervoeten) ontstaan door
een abnormale reactie van de kleine bloedvaten in de
huid bij blootstelling aan kou.
De normale reactie bij blootstelling aan een koude
omgeving is dat de oppervlakkige kleine vaten minder
bloed doorlaten (vasoconstrictie), zodat er minder bloed
naar de huid gaat. De kerntemperatuur van het lichaam
blijft daardoor op peil, de temperatuur van de huid
daalt. Als de huidtemperatuur te laag wordt, treedt een
beschermingsmechanisme in werking, de vaatjes worden
juist opengezet (vasodilatatie) en de huid warmt snel
op, wordt rood en warm, gaat gloeien.
Bij wintertenen reageren de vaatjes anders. In de wat
grotere vaten (arteriolen) in de diepere gedeelten van
de huid treedt na de blootstelling aan kou een
langdurige, aanhoudende vasoconstrictie (dichtknijpen
van de vaatjes) op, die niet automatisch gevolgd wordt
door vasodilatatie (vaatverwijding). De kleine haarvaten
in de oppervlakkige lagen van de huid gaan wel maximaal
openstaan, in een poging om de afsluiting in de diepte
op te vangen. Het gevolg daarvan is rode, gloeiende,
vaak jeukende of branderige plekken op de aan kou
blootgestelde plekken, vooral de vingers, handen, tenen,
voeten, hielen, en onderbenen. Een enkele keer kunnen
blaren of wonden ontstaan in de aangedane gebieden.
Meestal gaan de plekken vanzelf weer over binnen een
week, maximaal 3 weken.
De oorzaak van dit abnormale reactiepatroon is niet
bekend. Deels speelt een erfelijke aanleg mee, want het
komt in families voor. Het wordt ook wat vaker gezien
bij mensen met een slechte voedingstoestand, o.a. bij
anorexia nervosa.
Wat kan een pedicure voor u doen?
Behandeling is moeizaam, het beste is om blootstelling
aan kou te voorkomen. Draag dikke sokken en warme,
ruime, goed isolerende schoenen, en andere beschermende
kleding. Zorg dat sokken en schoenen droog blijven.
Draag geen te nauwe of knellende schoenen. Zorg ook in
huis voor een warme omgeving. Mijd extreme kou, met name
temperatuurswisselingen voorkomen.
Sommige patiënten hebben baat bij pogingen om de lokale
bloedvoorziening te verbeteren met wisselbaden (de
voeten kortdurend maximaal 2-3 minuten, onderdompelen in
koud water en daarna in warm water) en/of massage,
uitgevoerd voordat het winterseizoen begint. Of dit echt
goed werkt is niet systematisch uitgezocht en koud water
baden zijn niet zonder risico bij patiënten die gevoelig
zijn voor wintervoeten.
Medicamenteuze behandeling: de aangedane plekken kunnen
worden ingesmeerd met lokale middelen die de
huiddoorbloeding verbeteren. Dit kan zonder gevaar
worden uitgeprobeerd. Voorbeelden zijn capsicum créme
0.075% FNA, dat op recept verkrijgbaar is, of Midalgan
Forte, verkrijgbaar zonder recept bij drogist of
apotheek. Deze middelen worden NIET vergoed!
Daarnaast bestaan er een aantal geneesmiddelen die de
oppervlakkige vaten openzetten. Deze geneesmiddelen zijn
echter niet zonder bijwerkingen en worden daarom met
terughoudendheid voorgeschreven.
Wat kunt u zelf doen?
- Blootstelling aan kou vermijden.
- Vooral ook geen hete kruiken of andere
warmtebronnen gebruiken.
- Afwisselend koude en warme voetenbaden
nemen.
- Warme voetbedekking gebruiken (wollen of
katoenen sokken).
- Een crème gebruiken die de doorbloeding
van de huid bevordert.
- Eventueel kunt u in het najaar bij uw
arts een injectie halen , waardoor er
tijdens de winterperiode minder problemen
zullen ontstaan.
|
|
|